Die Erf

‘n Klimraam staan verlate in die erf. Gebou in die vorm van ‘n bakkie, blou en rooi geverf – maar nog nie klaar nie – met ‘n verweerde blou, golwende glyplank wat los teenaan die klimraam leun. Gewone swart stoele wat jy altyd by funksies sien, is gebruik vir die sitplekke van die bakkie, maar net die bestuurder s’n is nog daar. ‘n Verlate, verbleikte, pap sokkerbal le vergete onder die klimraam in die erf, met ‘n stukkende, blou plastiek motorfietsie om dit geselskap te hou.

In die middel van die erf, is ‘n sandput gemaak van ‘n ou trekkerband. Die sand is hard en grof. Niemand sal nou meer in die sand kan speel nie, dit sal heeltemal uitgegrawe moet word en nuwes sal ingegooi word. Jare se reen en son het die sand tot amper sement gebak. Die swart rubber van die trekkerband, is verbleik en gekraak – fyn krakies en barsies, soos ‘n oumens se vel.

‘n Handgemaakte kaskar staan langs die sandput. Dis maar net ‘n paar los planke en nog ‘n funksie-stoel wat aanmekaar geslaan is, en ‘n ou oranje ski tou om die kaskar mee te stuur. Die tou le lusteloos tussen die wiele en rank op oor die planke, wat ook deur die wind en son en reen onherstelbaar verweer het.

Die gras is lank, welig en groen, die diepgroen van laatsomer na ‘n goeie reenseisoen. Oral is daar grassade en dandelions wat blom. Die rankplant oor die muur het al duidelik ‘n paar jaar die vryheid gehad om ongestoord, ongesny te kan groei… en dit het die geleentheid met albei hande entoesiasties aangegryp! Die Yesterday-Today-&-Tomorrow se lote beur na buite en na bo, in ‘n poging om die digte donkerte van onversorgde bos, te ontsnap. Dorings en Kakiebos het soos ongenooide gaste hulleself tuisgemaak en soos die tyd aanstap, ‘n oorlas van hulleself gemaak.

In my geestesoog kan ek vrolike kinders sien wat in die laatmiddag strale van die somerson op die klimraam in die erf speel. Ek kan hulle uitbundige gelag hoor terwyl hulle mekaar jaag om die ysterbakkie, en die bal heen en weer skop, terwyl hulle allerande nuwe maniere om die bal te skop, uitprobeer. Ek kan my verbeel hoe ‘n baba – ‘n blonde dogtertjie met seeblou ogies – in die sandput speel. En boeties wat mekaar vinnig en rof op die handgemaakte kaskar rondstoot.

Ek kan sien hoe hulle hulle koue koeldrank uit helder plastiekglasies drink, en die baba ‘n pienk tietiebottel half vol koeldrank kry. Haar neusie trek op ‘n plooi terwyl sy met ‘n skewe glimlag die koeldrank drink. Die ouer boeties wat mekaar nimmereindigend terg en tart, ‘n harde skree van frustrasie – of pyn, mens sal nooit weet nie – kloof elke nou en dan jou oordromme oop.

En op ‘n ou, staalstoel op die vervalle houtstoep, sit die oudste dogter en probeer om haar storieboek te lees. Die lawaai maak dit amper onmoontlik, maar wonderbaarlik kry sy dit reg om haar van die ergste te kan afsluit. Maar haar ma se stem kan sy nie ontsnap nie en uiteindelik moet sy opkyk vanuit die parallelle wereld van die boek na haar ma se ronde, vriendelike gesig, wat met afwagtig na haar kyk…

Die huis staan al oor die 30 jaar leeg. Niemand kon dit nog verkoop kry nie. Amper asof die huis vir sy regmatige eienaars wag. Maar vandag is hierdie huis myne.

‘n Sagte glimlag speel om my mondhoeke, terwyl ek tevrede in die bekende, verweerde staalstoel gaan sit en my boek oopmaak om te begin lees.

En in my verbeelding hoor ek nog my ma se stem.

Geskryf deur: Marista Grobler

Datum: 2017
Kopiereg voorbehou

Die Bessiebos in die hoek van ons tuin

‘n Ligte briesie waai saggies, versigtig deur die blare van die majesteuse akkerboom voor in ons erf. Die dowwe maanlig dans katvoet op die blare wat knipoog glinster. Daar is reen in die lug. Dis droog. Dis al November. Maar die vinke se nessies is hoog hierdie jaar – ‘n teken van goeie reen vir die seisoen.

Ek tuur deur die sitkamervenster na buite. My gedagtes maal nimmereindigend en deurmekaar. Ek skud later my kop - asof dit die gedagtes sal orden – en vat ‘n sluk van die koffie in my hande. Dis al koud. Ek trek my skouers op en sluk langsaam. Ek is besig om gewoond te raak aan koue koffie…

Ek knyp my oe vir ‘n paar sekondes toe. Om ‘n skietgebed op te se – ‘n skietgebed tussendeur my permanente gebede-prewel – en ‘n onwelkome traan forseer homself deur my swart, saamgeperste wimpers. Ek draai om om te gaan sit op die bank, maar ‘n beweging in die tuin vang my oog.

Dis skielik baie donker buite. Die ligte briesie het ongesiens digte reenwolke aangedra. Die blare waai kwaad in die koue wind, hulle rustige aand ongevraagd verstoor. Ek probeer konsentreer om iets te kan sien. Dit was ‘n skaduwee. Geruisloos. Vormloos. Dit het onder die blare van die bessiebos in die hoek van ons erf gaan wegkruip.

“Lafaard…” mompel ek fluisterend terwyl ek gluur na die donker gat wat die takke van die bessiebos vorm. En, net toe ek weer wou omdraai, sien ek iets glinster daar onder die bos… ‘n Koue rilling rol teen my ruggraat af. Elke haar op my lyf rys in ‘n oogwink. En my hart mis ‘n slag. Die glinster verdwyn net so vinnig as wat dit verskyn net. Maar ek bly verstar na die bos kyk, my groot donker oë nou nog groter en donkerder van vrees.

My lewe was nie maklik nie. My kinderlewe was hel en my twintigs tot sover was aaklig… maar wie s’n was nie? Ek is 28, en getroud met my tweede man. En hy haat die kinders uit my vorige huwelik. Soveel so dat hy hulle weggestuur het. En my hande was afgekap – ek kon nie vir my kinders baklei nie, ek kon hulle nie troos nie, ek kon hulle nie help nie…. Die pyn om elke oggend wakker te word, en te weet hulle is nie daar nie, omklem my hart opnuut elke dag. Elke dag ‘n bietjie stywer as die vorige dag. En ek kan voel hoe dit al swaarder word om asem te haal…

Ek het ‘n paar lafhartige selfmoordpogings deur die jare gehad. Dit was maar om aandag te kry. Nou wil ek nie selfmoord pleeg nie… ek vra dat die Dood my moet kom haal. Die hartseer is te veel om te dra. Die selfverwyt vreet my van binne af op. Die donker onbekende toekoms le onrusbarend voor my. En my moed begewe my.

Voor ek besef wat ek doen, sluit ek die voordeur oop en gaan staan buite op die stoep. Die ysige wind waai snerpend teen my kaal arms. Sy koue vingers klem om my terwyl sy treurmare deur die wapperende blare worstel. Maar ek voel nie eens die koue of die wind nie. Ek tuur na die donker, bodemlose gat onder die bessiebos in die hoek van ons tuin.

Ek weet hy is daar. Hy sien my. En hy weet ek sien hom. Ek weet nie hoe lank ek daar gestaan het nie. Maar die uitnodiging was woordeloos, verwelkomend… asof hy met benerige vingers my nader wink, terwyl ‘n skewe, skelm grynslag om sy beplooide, grys gesig speel…

Al wat ek hoef te doen, is van die stoep af loop in die rigting van die bos.

Ek is te bang om weg te kyk. Bang as wegkyk, gaan hy verdwyn. Bang as ek wegkyk, gaan hy my onverwags vang… maar ek weet dis nie waar nie. Dis nie hoe dit werk nie. Hy sal my kom haal, soos ek gevra het, maar dan ek moet na hom toe gaan.

Vir ‘n oomblik maak ek my oe toe. Ek sien my kinders se gesiggies voor my, ek hoor hulle laggies en voel hulle armpies om my nek. Die sagte asempies wat in my nek hewe, sopnat soentjies op my wang… Om dit nooit weer te voel nie, te sien nie, te hoor nie…. Die werklikheid van dit wat ek oorweeg, waarvoor ek gevra het, wurg my so skielik, so oorweldigend, dat ek snak na my asem.

Toe ek my oe weer oopmaak, en ek kyk na die pikswart gat onder die bessiebos, is hy nogsteeds daar. Nie so intimiderend soos netnou nie, meer gelate, amper verveeld. Die uitnodiging staan nog. Vir ‘n oomblik nog laat my donker, onbekende toekoms die donker bos belowend lyk… ‘n Klein straaltjie maanlig breek saggies deur die wolke en skyn liggies oor die bessiebos. Die bos se blaartjies flikker entoesiasties onder die maanlig op die ritme van die ysige wind. En my oog vang weer ‘n glinster van metaal onder die bos, en die skynsel van ‘n skaduwee wat gebukkend wag.

Ek laat sak my kop op my bors en vryf my arms vertroostend. ‘n Warm traan rol oor my wang. “Ek kan nie…” prewel ek onder my asem. En toe ek weer opkyk, is hy weg. Die donker gat onder die bessiebos in die hoek van ons tuin, is leeg.

Ek draai om en stap terug in die huis in.

My koue koffie wag vir my.

Geskryf deur: Marista Grobler  

Datum: 2017

Kopiereg voorbehou